Ekim 2015’te, 2015 Genişleme Paketi’yle bağlantılı olarak tüm aday ülkelere dair İlerleme Raporları yayınlandı. Türkiye hakkında yayınlanan bu 18. İlerleme Raporu Juncker başkanlığındaki yeni Komisyon tarafından öncekilere oranla çok daha retrospektif bir bakış açısıyla ele alındı. Avrupa Birliği normlarına uyumluluk, Avrupa Birliği Uyum Süreci ışığında değerlendirildi.
Rapor 3 ana başlıktan oluşmakta; Politik Kriter, Ekonomik Kriter ve Üyelik Şartlarına Uyum. Politik Kriter başlığı altında yargı sistemi, ifade ve basın özgürlüğü konuları incelenmekte. Ekonomik Kriter’ de ise Türkiye’nin faal Pazar ekonomisi ve üst düzey ticari ve ekonomik entegrasyonu göze çarpıyor. Üyelik Şartlarına Uyum hususunda ise bahsi geçen önemli noktalar aşağıda incelenecektir:
- Şirketler Hukuku alanında Türkiye’nin AB normlarına uyumluluğu yüksek olarak değerlendirilmiştir. Uluslararası Finansal Raporlama Standartları’na uygun olarak değiştirilen veyahut yenisi kabul edilen muhasebe ve finansal raporlama standartları pozitif gelişme olarak değerlendirilse de, teknik uyumun tamamlanması açısından birleşme ve ayrılmalara ilişkin yeni yasalar edinilmesi gerektiği belirtilmektedir.
- Fikri ve Sınai Haklar alanında Türkiye iyi durumda bulunmakla beraber, rapora göre Türkiye beklemekte olan mülkiyet ve tescil yasa tasarısı hayata geçirilmeli ve sahtecilik ve korsan üretime karşı önlemler geliştirilmelidir.
- Rapora göre finansal servisler bakımından Türkiye iyi derecede hazırlıklı bulunmaktadır. Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurulu başta olmak üzere Bağımsız Denetçi kuruluşlara duyulan güven yeniden tesis edilmelidir.
- Enerji piyasasına gelindiğinde Türkiye’nin ortalamanın üzerinde bir hazırlık seviyesinde olduğunu belirten Rapor, arz güvenliğinde önemli aşamalar kaydedildiğini belirtmekte, Türkiye’nin gelecek yıl gerçekleştirmesi gereken hususları üç ana başlıkta toplamaktadır:
- Gaz sektöründe AB Müktesebatı ile aynı doğrultuda işlevsel bir rekabet ortamı yaratılmalı,
- Elektrik ve gaz piyasasında şeffaf ve maliyet bazlı fiyatlandırma mekanizması geliştirilmeli,
- AB Müktesebatı uyarınca nükleer enerji piyasasına dair düzenlemeler derhal çözümlenmeli ve nükleer santrallerin planlanması ve inşası ve hususunda gerekli hukuki çerçeve yaratılmalı.
- Vergi alanına gelindiğinde, Rapor, Türkiye’nin hazırlıklarının kısmen tamamlandığını belirtmektedir. Buna göre, alkollü içeceklere dair verginin 2009 hareket planına göre yapılandırılması gerekmektedir. Bununla birlikte enerji ürünlerine ilişkin de AB Müktesebatı ile uyumlu yasalar hazırlanmalıdır.
- Rapora göre Türkiye’nin Gümrük Birliği (CU) alanındaki gelişmesi her ne kadar iyi olarak değerlendirilse de raporlama süresince daha öte bir gelişme kaydedilmemiştir. Gümrük muafiyeti, serbest bölge, gözetim önlemleri ve gümrük tarife kotalarının düzenlenmesi konularında hala AB Müktesebatı ve Türkiye’nin Gümrük Birliği’ne ilişkin yükümlülükleri ile hala tam olarak uyumluluk sağlanamamıştır. Özellikle, risk bazlı kontrollerin ve meşru ticarete ilişkin basitleştirilmiş prosedürlerin geliştirilmesi ve ithalat ve ihracatta güvenliğin sağlanmasıyla birlikte malların serbest dolaşımını engelleyen kısıtlamaların kaldırılması gerekmektedir.
Raporun tam metnine bu linkten bu linkten ulaşabilirsiniz (Yalnızca İngilizce dilinde).
