Anayasa Mahkemesi Aleyhe Kanunun Geçmişe Uygulandığı Başvuruda Kanunilik İlkesinin İhlal Edildiğine Yönelik Karar Vermiştir

Anayasa Mahkemesi’nin 6.3.2024 tarih ve 2021/26923 başvuru numaralı kararı (“Karar”) 11 Haziran 2024 tarihli ve 32573 sayılı Resmî Gazete’de yayımlandı.

Karar, Başvurucu’nun aleyhe kanunun geçmişe uygulanması yasağına aykırı olarak uygulanan idari para cezasının kanunilik ilkesine uygunluğu ile hükmün denetlenmesini talep etme hakkının ihlal edilip edilmediğine ilişkin değerlendirmeleri içermektedir.

Başvurucu, hızlı tüketim malları perakendeciliği sektörü alanında faaliyet göstermekte olup, Ticaret Bakanlığı İç Ticaret Genel Müdürlüğü Haksız Fiyat Değerlendirme Kurulu (“Kurul”) yaptığı değerlendirme sonucunda Başvurucu tarafından fahiş fiyat artışı yapıldığına karar vermiş ve idari para cezası uygulamıştır. Başvurucu idari para cezasının dayandığı kanun maddesinin fiyat artışı yapılan tarihten sonra yürürlüğe girdiğini ileri sürerek idari para cezasının iptalini talep etmiştir. Sulh Ceza Mahkemesince fiyat artışının sabit olduğu gerekçesi ile itirazın reddine karar verilmiş, Başvurucu tarafça karara karşı bir diğer sulh ceza hakimliğine yapılan itiraz da reddedilmiştir. Bunun üzerine Başvurucu suçta ve cezada kanunilik ilkesinin ve idari para cezasına karşı üst mahkemeye başvurma imkânı tanınmaması nedeniyle de hükmün denetlenmesini talep etme hakkının ihlal edildiği iddiası ile başvuruda bulunmuştur.

Anayasa Mahkemesi; (i) söz konusu eylem tarihinde belirli ve öngörülebilir, cezai nitelikte bir hükmün bulunmadığı halde sonradan yürürlüğe giren kanun maddesine göre Başvurucu’ya idari para cezası uygulandığı, (ii) mahkeme tarafından Başvurucu’nun aleyhe kanunun geçmişe uygulandığı yönündeki itirazlarının incelenmediği değerlendirmelerinde bulunmuş ve Anayasa’nın 38. maddesinde düzenlenen suçta ve cezada kanunilik ilkesinin ihlal edildiği sonucuna varmıştır. Başvurucunun hükmün denetlenmesini talep etme hakkının ihlal edildiği iddiasının ise dayanaktan yoksun olması sebebiyle kabul edilemez olduğuna kanaat getirilmiştir.

Karar’ın tam metnine bu bağlantı üzerinden ulaşabilirsiniz.