27 Mart 2024 tarihli ve 32502 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Anayasa Mahkemesi (“AYM”) kararına konu bireysel başvuru kapsamında, özel bir şirket tarafından yapılması planlanan Enerji Santrali Projesi için verilen Çevresel Etki Değerlendirmesi (“ÇED”) olumlu kararları İlk Derece Mahkemesi tarafından 16 Aralık 2016 tarihinde iptal edilmiştir. Söz konusu iptal kararı ise temyiz edilmiş ve daha sonra Danıştay tarafından onanmıştır.
Temyiz süreci devam ederken aynı proje bazında, ikinci bir ÇED kararı verilmiş ve başvurucular tarafından İzmir 5. İdare Mahkemesi’nde (“Mahkeme”) iptal davası açılmıştır. Mahkeme, 26 Ekim 2018 tarihinde ÇED olumlu kararını iptal etmiştir. Mahkeme kararına gerekçe oluşturan bilirkişi raporunda, proje planında kül ve cüruf depolama alanına üç kilometreden daha az mesafede zeytinlik alanlarının bulunduğu belirtilmiştir. Bu iptal kararı da temyiz edilmiştir.
Yine, Mahkeme kararının temyiz süreci devam ederken üçüncü kez ÇED olumlu kararı verilmiştir. Bu olumlu karara karşı Foça Belediyesi ve başvurucular ayrı ayrı iptal davası açmıştır. Bu dava devam ederken Danıştay, ikinci ÇED kararının iptalini hükmeden kararı bozarak davanın reddine kesin olarak karar vermiştir. Üçüncü ÇED olumlu kararına karşı açılan dava ise, 14 Kasım 2019’da reddedilmiş ve sonradan temyiz edilen bu karar Danıştay tarafından onanmıştır.
Bunun üzerine başvurucular, AYM’ye bireysel başvuruda bulunmuşlardır.
Anayasa Mahkemesi Kararında;
- Mevcut atık depolama alanına üç kilometreden az mesafede zeytinlik alanlar bulunması nedeniyle ÇED olumlu kararının hukuka uygun olmadığı,
- Derece Mahkemelerinin alternatif atık değerlendirme ve depolama faaliyetlerinin çevresel etkileri ile bu kapsamdaki önlem ve taahhütler bakımından bir araştırma yapmadığının anlaşıldığı ve dolayısıyla davaların reddine ilişkin kararların yeterli bir gerekçeye dayandığının söylenemeyeceği
belirtilmiş ve bu sayılanlar nedeniyle kamusal makamların gerekli özeni göstermediği, kamusal ve bireysel menfaatlerin gerektiği şekilde değerlendirilmediği, özel hayata saygı hakkının ihlal edildiğine karar verilmiştir.
27 Mart 2024 tarihli ve 32502 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan, 2019/29604 başvuru numaralı Anayasa Mahkemesi kararının tam metnine bu bağlantıdan ulaşabilirsiniz.
