Anayasa Mahkemesi, Kocaeli 1. Vergi Mahkemesi’nin yaptığı başvuru üzerine, 6728 sayılı Yatırım Ortamının İyileştirilmesi Amacıyla Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun’un (“6728 sayılı Kanun”) 76. maddesinin birinci fıkrasının (d) bendinde yer alan “…2 Ağustos 2013 tarihinden itibaren yapılan işlemlere uygulanmak üzere…” ibaresinin Anayasa’ya aykırı olmadığına hükmetti.
Başvuruya konu hüküm, 6361 sayılı Finansal Kiralama, Faktoring ve Finansman Şirketleri Kanunu (“6361 sayılı Kanun”) kapsamında yapılan sat-kirala-geri al işlemleri neticesinde ortaya çıkan satış kazancının kurumlar vergisinden istisna tutulmasına ilişkindir. Daha önce 5520 sayılı Kanun ile düzenlenen istisna, 6728 sayılı Kanun ile yürürlükten kaldırılarak tekrar düzenlenme yapılmıştır.
6728 sayılı Kanun ile yapılan yeni istisna düzenlemesinin kapsamı, işlemlerin yapıldığı kuruluşlar açısından, yürürlükten kaldırılan hükme göre daha geniştir. Ayrıca, ilgili hüküm ile sat-kirala-geri al işlemlerine konu olan taşınmazlara ait amortisman paylarının gider olarak yazılma imkânı da ortadan kaldırılmıştır. Yeni düzenlemeye göre, söz konusu taşınmazlara ait amortisman payları gider olarak yazılamayacak ve özel fon hesabında izlenmeye alınan satış kazancından mahsup edilecektir.
Yeni düzenleme, yürürlükten kaldırılan hükmün ilk uygulamaya girdiği 2 Ağustos 2013 tarihinden itibaren yapılan işlemlere uygulanmak üzere yürürlüğe girmiştir.
Kocaeli 1. Vergi Mahkemesi tarafından yapılan başvuruda;
- Hükmün, geçmişe yürütülecek şekilde 2 Ağustos 2013 tarihinden itibaren yapılan işlemlere uygulanmak üzere yürürlüğe girecek olmasının daha fazla vergi ödenmesine sebep olacağı,
- Bu durumun hukuk güvenliği ilkesine aykırı olduğu,
belirtilerek kuralın Anayasa’nın 2. maddesine aykırı olduğu ileri sürülmüştür.
Anayasa Mahkemesi ise kararında, öncelikle yeni bir kuralın eski kural yürürlükte iken başlamakla beraber, henüz sonuçlanmamış hukuksal durum, ilişki ve olaylara uygulanmasının kanunların geriye yürümesi olarak nitelendirilemeyeceği yönündeki prensibi ortaya koymuştur.
İptali istenen kural olan “… 2 Ağustos 2013 tarihinden itibaren yapılan işlemlere uygulanmak üzere…” ibaresini bu kapsamda değerlendiren Anayasa Mahkemesi;
- Amortisman uygulamasının 2013, 2014, 2015 hesap dönemleri için bir etkisi olmadığına,
- Hesap dönemi devam eden 2016 yılı bakımından ticari kazancın henüz oluşmadığına, esasen tespiti de mümkün olmadığından vergiyi doğuran olayın henüz meydana gelmediğine,
- Vergiyi doğuran olayın henüz gerçekleşmediği bir tarihte, ödenecek olan kurumlar vergisini etkileyecek şekilde bir değişiklik yapılmasının ise kanunların geriye yürütülmesi olarak nitelendirilemeyeceğine,
karar vermiştir.
Bu değerlendirmeler ışığında Anayasa Mahkemesi, kuralın
- Hukuki güvenlik ilkesini ihlal etmediğine,
- Anayasa’nın 2. maddesine aykırı olmadığına,
hükmetmiştir.
14 Mart 2019 tarihli 30714 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan 13 Şubat 2019 tarih, 2018/103 E. ve 2019/4 K. sayılı Anayasa Mahkemesi kararının tam metnine bu link ten ulaşabilirsiniz.
