12 Aralık 2024 tarihli Resmî Gazete’de yayımlanan 7534 sayılı Köy Kanunu ile Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun (“Değişiklik Kanunu”), 7221 sayılı Coğrafi Bilgi Sistemleri ile Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılması Hakkında Kanun’da önemli düzenlemeler getirmiştir.
Bu değişiklikler, Anayasa Mahkemesi’nin 18 Mayıs 2023 tarihli ve 2023/99 karar sayılı iptal kararı ile uyum sağlamak üzere yapılmıştır. Değişiklik Kanunu ile getirilen düzenlemelerin ana hatları şu şekildedir:
1. İzin Süreci
Coğrafi verilerin toplanması, üretilmesi, paylaşılması ve satılmasına yönelik faaliyetleri yürüten gerçek ve tüzel kişilere ilişkin Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı (“Bakanlık”) tarafından yürütülecek izin süreçlerinin daha etkin bir şekilde yürütülmesi hedeflenmiştir.
Değişiklik Kanunu kapsamında izin bedelinin; coğrafi veri tema sayısı, mali güç, gelir seviyesi, izin süresi ve faaliyet alanının büyüklüğüne göre hesaplanacağına ilişkin düzenlemelere yer vermiştir.
İzin belgesinin geçerlilik süresi, izin isteklisinin talebine bağlı olarak, 1 yıldan az 5 yıldan fazla olmayacak şekilde Bakanlığın onayı ile belirlenecektir.
2. İzinsiz Faaliyetler ve Yaptırımlar
Bakanlık, izin sürecine tabi olmaksızın coğrafi veri faaliyeti yürütüldüğünü tespit etmesi durumunda, ilgili faaliyetin sahibine izin başvurusu yapması için 15 günlük bir süre tanıyacaktır. Bu süre zarfında başvurunun gerçekleştirilmemesi halinde;
-
- Türk vatandaşlarına bir yıllık en yüksek izin bedeli tutarında,
- Yabancı gerçek ve tüzel kişilere bu bedelin iki katı tutarında idari para cezası uygulanacaktır.
İzin sürecine uygun davranmayan gerçek veya tüzel kişilere uygulanan idari para cezasının ödenmesi, Bakanlık’tan izin alma yükümlülüğünü ortadan kaldırmaz. İzne tabi olan gerçek kişiler ve özel hukuk tüzel kişileri, belirlenen bedeli ödemenin yanı sıra izin süreçlerini yürütmekle yükümlüdür.
3. Afet ve Acil Durumlara İlişkin Veri Paylaşımı
Ulusal Coğrafi Veri Sorumluluk Matrisi çerçevesinde faaliyet gösterenler, ürettikleri coğrafi verileri, afet ve acil durum yönetimi kapsamında yapılacak çalışmalarda kullanılmak üzere Bakanlık ile bedelsiz olarak paylaşmakla yükümlülerdir.
4. Muafiyet
Enerji Piyasaları Düzenleme Kurumu (EPDK) lisansına tabi doğalgaz ve elektrik dağıtım şirketleri, Ulusal Coğrafi Bilgi Platformuna kaydolmak şartı ile izin yükümlülüğünden muaf tutulmuştur. Dağıtım lisansı verilen tüzel kişilerin coğrafi verileri dağıtım lisansı kapsamı dışında ticari amaçla satışı ve gelir getirici paylaşımı bu muafiyet kapsamında değildir.
5. Geçiş Hükümleri
Değişiklik Kanunu yürürlüğe girmeden önce Bakanlık tarafından verilmiş izin ve lisans belgeleri, sürelerinin sonuna kadar geçerlidir. Bakanlık tarafından onay aşaması tamamlanmamış izin veya lisans başvuruları ise geçersiz sayılacaktır.
Değişiklik Kanunu tam metnine bu bağlantıdan ulaşabilirsiniz.
