7244 sayılı Kanun’un (“Kanun”) 7. maddesi uyarınca 4447 sayılı İşsizlik Sigortası Kanunu’na eklenen geçici madde 24’ün uygulanmasına yönelik Usul ve Esaslar (“Usul ve Esaslar”), 22 Nisan 2020 tarihinde onaylanmış ve yürürlüğe girmiştir.
Anılan Usul ve Esaslar’da nakdi ücret desteğine ilişkin;
- Başvuru esasları,
- Hak kazanma şartları,
- Ödeme süresi ve tutarı,
- Genel sağlık sigortası primleri,
- Hak düşürücü sebepler ve yaptırımlar
hakkında detaylar belirtilmiştir.
Başvuru Esasları
Usul ve Esaslar’ın 5. maddesinin 1. fıkrası uyarınca, ücretsiz izne ayrılan işçilerin nakdi ücret desteğinden yararlanabilmeleri için işverenlerin bu işçileri aylık olarak “https://uyg.sgk.gov.tr/IsverenSistemi” internet sitesinden bildirmeleri gerekmektedir. Bildirimlerin, ücretsiz iznin verildiği ayı takip eden ayın 3’üne kadar yapılması ve eksik gün nedeninin “28-Pandemi Ücretsiz İzin” olarak seçilmesi gerekmektedir.
Ücretsiz izne dair işverenler tarafından yapılan başvuru ve güncelleme işlemleri, ücretsiz iznin uygulandığı ayı takip eden ayın sonuna kadar Sosyal Güvenlik Kurumu’na (“SGK”) bildirilmelidir.
İşverenlerin ayrıca, ilgili ayda işçinin ücretsiz izne ayrıldığı gün sayısını, T.C. kimlik numarasını, IBAN ve cep telefonu bilgilerini SGK başvuru ekranı üzerinden bildirmeleri gerekmektedir.
Usul ve Esaslar’ın 5. maddesinin 2. fıkrası uyarınca, iş akitleri feshedilen ve işsizlik ödeneğinden yararlanamayan işçiler açısından;
- İşsizlik ödeneğine başvurulmuş fakat başvuruları reddedilmiş ise ödemeler, İŞKUR tarafından re’sen gerçekleştirilecektir.
- İşsizlik ödeneğine hiç başvurulmamış ise öncelikle internet üzerinden başvurulması gerekmektedir. Ödemeler bu başvuru üzerine gerçekleştirilecektir.
Hak Kazanma Şartları
Ücretsiz izne ayrılan işçilerin nakdi ücret desteğinden yararlanabilmeleri için aynı zamanda kısa çalışma ödeneğinden yararlanmamaları ve herhangi bir sosyal güvenlik kuruluşundan yaşlılık aylığı almamaları gerekmektedir. Bu şartların sağlanması hâlinde işverenler gerekli bildirimleri yapar ise işçiler, ücretsiz izne ayrıldıkları süre kadar nakdi ücret desteğine hak kazanacaktır.
İşveren tarafından yapılan kısa çalışma başvurusu kabul edilmiş, fakat işçi prim şartını sağlamadığı için bu ödenekten yararlanamıyor ise yukarıda belirtilen şartların sağlanması hâlinde, işveren eksik gün gerekçesini “ücretsiz izin” olarak günceller ise işçi, ücretsiz izne ayrıldığı süre kadar nakdi ücret desteğine hak kazanacaktır.
İş akitleri feshedilen ve işsizlik ödeneğinden yararlanamayan işçiler ise yine herhangi bir sosyal güvenlik kuruluşundan yaşlılık aylığı almadıkları takdirde, nakdi ücret desteğine hak kazanacaktır.
Ödeme Süresi ve Tutarı
Cumhurbaşkanı tarafından sürelerin uzatılmaması hâlinde nakdi ücret desteğinin süresi;
- Ücretsiz izne ayrılanlar için 17 Nisan 2020-17 Temmuz 2020 tarihleri arasında ücretsiz izinli olunan süreyi,
- İş akitleri feshedilen ve işsizlik ödeneğinden yararlanamayanlar için 17 Nisan 2020-17 Temmuz 2020 tarihleri arasında işsiz olarak geçen süreyi
kapsayacaktır. Nakdi desteğe hak kazanan işçilere bu süre boyunca, günlük 39,24 TL ücret ödenecektir.
Genel Sağlık Sigortası
Nakdi ücret desteğinden yararlananlar, normal şartlar altında genel sağlık sigortalısı sayılmasalar dahi, nakdi destekten yararlanılan süre boyunca genel sağlık sigortası hükümlerinden yararlanabilecektir.
Hak Düşürücü Sebepler ve Yaptırımlar
Usul ve Esaslar’ın 9. maddesinde çeşitli hak düşürücü sebepler ve yaptırımlar belirtilmiştir. Buna göre;
- İşveren, ücretsiz izne ayrılarak nakdi ücret desteğinden yararlanan işçiyi fiilen çalıştırır ise, bu şekilde çalıştırılan her işçi ve çalıştırıldığı her ay için ayrı ayrı olmak üzere aylık brüt asgari ücret tutarında idari para cezası ödemekle yükümlü olacaktır.
- Nakdi ücret desteğinden yararlanılan dönemde, işçinin aynı veya başka bir işyerinde işe başlaması ve/veya herhangi bir sosyal güvenlik kuruluşundan yaşlılık aylığı almaya başlaması halinde nakdi ücret desteği kesilecektir.
- Fazla ve yersiz ödemeye sebep olan işverenlerden, ödenen nakdi ücret desteği, kanuni faizi ile birlikte tahsil edilecektir.
- Ücretsiz izne çıkarılan işçiler açısından düzeltme ve güncelleme bildirimleri nedeniyle oluşan fazla ve yersiz ödemeler ise işçinin takip eden ay için yapılacak nakdi ücret desteği ödemesinden mahsup edilecektir.
Usul ve Esaslar’ın tam metnine bu bağlantıdan ulaşabilirsiniz.