Ticaret Bakanlığı Reklam Kurulu (“Kurul”), Temmuz ayı içerisinde yapmış olduğu toplantısında, takviye edici gıda niteliğinde bulunan bir ürüne ilişkin, altı kişinin kişisel sosyal medya hesapları üzerinden paylaşmış olduğu içerikleri örtülü reklam kapsamında değerlendirmiştir. Bu içeriklerin 6502 sayılı Tüketicinin Korunması Hakkında Kanun ve Ticari Reklam ve Haksız Ticari Uygulamalar Yönetmeliği ile düzenlenen reklamların uyması gereken genel esaslara uymadığı ve de tanıtımı yapılan ürünün niteliği gereği tanıtımlarında uyulması gereken özel düzenlemelere aykırı olduğu gerekçesi ile, gerek reklam veren şirket gerekse de sosyal medya hesapları üzerinden ihlal içeren içerikleri paylaşan altı kişi hakkında idari para cezasına hükmederken, ilgili reklamların da durdurulmasına karar vermiştir.
Kurul kararlarında, kişisel Instagram hesapları üzerinden paylaşım yapan kişilerin ürüne ilişkin videolarda söz konusu ürünün, içeriğindeki bileşenler sayesinde bağışıklık sistemini güçlendirdiği, Covid – 19 da dahil olmak üzere her türlü virüs kaynaklı enfeksiyonlara (grip, nezle vs.) karşı koruduğu, enfekte olmuş kişilerin de bu ürün sayesinde kısa sürede iyileşebileceği şeklinde algıya yol açacak ifadelere yer verdiklerinin ve ürünü kullanarak fayda elde ettikleri yönünde tanıklık ettiklerinin tespit edildiği belirtilmiştir.
Yapılan değerlendirme neticesinde;
- Açıkça reklam olduğu hususunun belirtilmemesi nedeniyle mevzuatta yer alan “Örtülü Reklam”’a ilişkin hükümleri ihlal ettiği,
- Söz konusu ürünlerin, sosyal medya hesapları üzerinden paylaşımları yapılan kişilerce bizzat deneyimlendiği şeklinde bir algı oluşturulmasına rağmen bu durumun gerçeği yansıtmamasından sebeple içeriklerin aldatıcı, yanıltıcı olduğu ve “Tanıklı Reklam”a ilişkin hükümleri ihlal ettiği,
- Takviye edici gıdalar için sağlık beyanlarının kullanılmasının yasak olmasına rağmen söz konusu içeriklerde yer alan ifadelerin sağlık beyanı kapsamında bulunduğu ve söz konusu ürünlerin bir ilaç veya beşeri tıbbi ürün gibi tanıtıldığı,
- İçeriklerde yer alan sağlık beyanı kapsamında bulunan ifadeler için Sağlık Bakanlığı Türkiye İlaç ve Tıbbi Cihaz Kurumu’ndan izin alınmadığı,
- Söz konusu doğruluğu bilimsel olarak ispat edilmemiş beyanlar ile tüketicilerin aldatılıp yanıltıldığı,
gerekçeleriyle, ilgili içeriklerin Sağlık Beyanı ile Satışa Sunulan Ürünlerin Sağlık Beyanları Hakkında Yönetmelik’in 5/a, b, c, ç, d maddeleri, Türk Gıda Kodeksi Gıda Etiketleme ve Tüketicileri Bilgilendirme Yönetmeliği’nin 7/1, 7/2, 7/4 maddeleri, 5996 sayılı Veteriner Hizmetleri, Bitki Sağlığı, Gıda ve Yem Kanunu’nun 24/3 maddesi, Ticari Reklam ve Haksız Ticari Uygulamalar Yönetmeliği’nin 5/1-b, 7/1, 7/2, 7/3,7/4, 7/5,9/1, 9/2, 9/5 ve 26’ncı maddeleri, 6502 sayılı Tüketicinin Korunması Hakkında Kanun’un 61. maddesi hükümlerine aykırı olduğu tespit edilmiştir. Anılan aykırılıklar sebebiyle Kurul gerek reklam veren şirket gerekse de içerikleri paylaşan altı kişi hakkında ayrı ayrı 104.781,00 TL idari ceza parasına hükmetmiştir. Kurul, idari para cezasının yanı sıra, söz konusu reklamların durdurulmasına da karar vermiştir.
14 Temmuz 2020 tarihli ve 299 sayılı Kurul toplantısı basın bülteninde yayımlanan 2020/500 – 501 – 502 – 503 – 504 – 505 – 506 sayılı kararlara bu bağlantı üzerinden ulaşabilirsiniz.
