T.C. Enerji Piyasası Düzenleme Kurumu Tarafından Hazırlanan Elektrikli Araç ve Şarj Altyapısı Projeksiyonu Yayımladı

2024 Nisan ayında T.C. Enerji Piyasası Düzenleme Kurumu (“EPDK”) tarafından yayımlanan elektrikli Araç ve Şarj Altyapısı Projeksiyonu (“Projeksiyon”) kapsamında, ilk olarak elektrikli araç ve şarj hizmeti piyasasının gelişimine ve Türkiye’deki temel yapısı hakkında bilgi verilmiş olup, bunu takiben 2024 ila 2035 yıllarına ait verilere ilişkin tahminler yapılmıştır.

1.       EPDK’nın elektrikli araç ve şarj hizmeti piyasasına yönelik çalışmaları

Elektrikli araç sayısının artırılması ve şarj altyapısının hızlı bir şekilde Türkiye çapında yaygınlaştırılması, EPDK tarafından stratejik bir hedef olarak belirlenmiştir. Bu hedefi yerine getirmek üzere EPDK, uzun süre boyunca elektrikli araç ve şarj hizmeti piyasasında faaliyet gösteren kurumlar ve sektör temsilcileri ile iş birliği içinde çalışarak Türkiye dışında yürütülen çalışmaları yakından izlemiştir. EPDK, şarj hizmeti mevzuatının oluşturulmasında çalışmalar yürütmüş olup, başlıca çalışması olan Şarj Hizmetleri Yönetmeliği’nde şarj ağı işletmeci lisansı, lisanslama süreci, şarj ağının oluşumu ve gelişimi, lisans sahibinin hak ve yükümlülükleri, şarj istasyonlarının kurulması ve işletilmesi, fiyatlandırma, izleme, elektrikli araç kullanıcılarının hak ve yükümlülükleri ile yaptırımlara ilişkin hükümler yer almaktadır.

a.      Şarj@TR mobil uygulaması: EPDK, elektrikli araç kullanıcıları için Şarj@TR mobil uygulaması geliştirmiştir. Bu uygulama sayesinde, elektrikli araç kullanıcıları şarj hizmeti fiyatlarını anlık olarak takip edilebilecek ve diledikleri noktaya sorunsuz ve konforlu bir şekilde ulaşabilecektir. Şarj@TR mobil uygulaması hakkındaki bilgilere bu bağlantı üzerinden ulaşabilirsiniz.

b.     Yeşil şarj istasyonları: Elektrikli araçlar, çevre dostu olup, enerji verimliliğini artırmaktadır. Bu doğrultuda, EPDK tarafından elektrikli araçlara temin edilen elektrik enerjisinin tamamının yenilenebilir enerji kaynakları ile üretildiğinin belgelendirildiği “yeşil şarj istasyonu” kavramı mevzuata eklenmiş olup, Türkiye’deki şarj istasyonlarının yaklaşık olarak yarısı bu kapsamda hizmet vermektedir.

2.       Şarj Ağı İşletmeciliği

Şarj ağı işletmeciliği faaliyetiyle iştigal etmek isteyen şirketlerin şarj ağı işletmeci lisansı alabilmesi için EPDK’ya başvurması gerekmektedir. Şarj ağı lisans sahiplerinden lisans aldıktan sonra 6 ay içerisinde en az 5 farklı ilçede ve en az 50 adet şarj ünitesinden oluşacak şekilde şarj ağı oluşturmaları beklenmektedir.

3.       Şarj Hizmetinin Fiyatlandırılması

Türkiye’de, şarj hizmetinin fiyatlaması elektrikli araca aktarılan birim enerji bedeli (TL/kWh) cinsinden uygulanmakta olup, şarj hizmeti fiyatı esas alınarak hesaplanan bedel dışında başka bir ad altında herhangi bir ek bedel talep edilmemektedir.

4.       Elektrikli Araç ve Şarj Hizmeti Piyasalarına Yönelik Tahminler

Şarj hizmeti faaliyetlerine yönelik yasal altyapının oluşumundan önce piyasada yalnızca 5 adet şirket şarj hizmeti faaliyeti göstermekte iken, Nisan 2024 itibariyle 176 adet şirket piyasada faaliyet göstermektedir. Ek olarak, 2023 yılı başında Türkiye’de 14.896 adet elektrikli araç mevcut iken, Nisan 2024 itibariyle bu sayı 93.973 adete yükselmiştir. Lisans sahibi şarj ağı işletmecileri tarafından yapılan yatırımlar sayesinde, 2023 yılı başında Türkiye genelinde 3.081 şarj noktası sayısı, Nisan 2024 itibariyle 17.233 adete ulaşmıştır. 

EPDK, elektrikli araç ve şarj noktası sayısı tahminlerini (i) yeni araç ihtiyacı, (ii) genç nüfus yoğunluklu nüfus artışı, (iii) otomotiv pazarında büyüme, (iv) elektrikli araçlara ulaşımı artırıcı muhtemel teşvikler, (v) elektrikli araç kullanıcılarının endişelerinin giderilme hızı ve (vi) otomotiv üreticilerinde elektrikli teknolojilere dönüş hızından hareketle oluşturmuştur. Bu kapsamda; düşük, orta ve yüksek olmak üzere 3 temel senaryo aşağıda yer almaktadır:

a.      Elektrikli araç projeksiyonu

b.     Şarj noktası projeksiyonu

Türkiye genelinde kurulan şarj istasyonlarının dağılımı, yeterlilikleri, şarj istasyonu kurulum ve işletme süreçleri, şarj hizmeti fiyatları, elektrikli araç kullanıcılarının yorumları, vb. elektrikli araç ve şarj hizmeti piyasasındaki rekabetin korunması amacıyla EPDK tarafından detaylıca incelenmektedir.

Projeksiyonun tam metnine bağlantıdan ulaşabilirsiniz.