.tr uzantılı alan adlarının yönetimi 1990 tarihli İnternet Tahsisli Sayılar ve İsimler Kurumu (“ICANN”) ve Orta Doğu Teknik Üniversitesi (“ODTÜ”) arasında akdedilen sözleşme uyarınca 1991 yılından beri ODTÜ’ye ait Nic.TR platformunca yönetilmekteydi.
Her ne kadar 7 Kasım 2010 tarihli Resmî Gazete’de yayımlanan 27752 sayılı İnternet Alan Adları Yönetmeliği (“Yönetmelik”) uyarınca .tr uzantılı alan adlarına ilişkin faaliyetlerin yönetiminin Bilgi Teknolojileri ve İletişim Kurulu (“BTK”) bünyesinde kurulacak .tr Ağ Bilgi Sistemi’ne (“TRABİS”) devredilmesi kararlaştırılmış ise de uzun yıllardır TRABİS’in alt yapısının hazırlanamaması nedeniyle Nic.TR aracılığı ile bu faaliyetler devam etmişti.
Beklenen çalışmalar tamamlandı ve TRABİS, 14 Eylül 2022 tarihi itibariyle faaliyete başladı.
TRABİS’in hayata geçmesi ile .tr uzantılı alan adlarının tahsisi, devri, satışı ile bu alan adlarına dair uyuşmazlık çözümleri başta olmak üzere birçok konuda esaslı değişiklik hayata geçmiş ve .tr uzantılı alan adları için yeni bir dönem başladı.
Böylelikle, İnternet Alan Adları Tebliği, İnternet Alan Adları Uyuşmazlık Çözüm Mekanizması Tebliği, Belgeli Tahsis Edilecek İnternet Alan Adlarına İlişkin Usul ve Esaslar, İnternet Alan Adı Ücretlerinin Belirlenmesine Dair Kurul Kararı, Tahsisi Kısıtlı Alan Adlarına İlişkin Usul ve Esaslar gibi mevzuatta yer alan düzenlemeler yürürlüğe girmiştir. Esaslı değişiklikler aşağıdaki gibidir:
- TR döneminde belgeli olarak tahsis edilen org.tr, net.tr ve com.tr alan adları belgesiz olarak “ilk gelen alır” prensibi ile tahsis edilecektir.
- .tr uzantılı alan adlarının başvuru, yenileme, iptal, devir, satış veya feragat gibi işlemleri ancak BTK’dan akreditasyon alarak görev yapabilecek Kayıt Kuruluşları aracılığı ile gerçekleştirilebilecektir. Nic.TR ise METUnic adıyla kayıt kuruluşu olarak faaliyet gösterecektir.
- Alan adları, İnternet Alan Adları Yönetmeliği’nin 13. maddesinde yer alan ve “Gerçek kişilerin ölüm, gaiplik, gaiplik karinesi gibi durumlarında alan adı yasal mirasçılara devredilebilir.” ifadesinde belirtilen durumların varlığı ve bu durumların belgeli olarak ispatı hâlinde devre konu olabilecektir.
- TRABİS ile artık alan adlarını satışına cevaz verilmektedir. Alan adları TRABİS’in faaliyete geçmesinden itibaren üç yıl sonra satış işlemine açılabilecektir.
- BTK, TRABİS aracılığıyla mevzuatta yer alan sınırlı sayıdaki hallerin birinin varlığı hâlinde alan adının iptaline karar verebilecektir.
- TR döneminde uyuşmazlıklar, DNS Çalışma Grubu koordinasyonunda görev yapan Uyuşmazlık Çözüm Mekanizması ile çözüme kavuşturulmaktayken, uyuşmazlıklar TRABİS’in faaliyete geçmesi ile Uyuşmazlık Çözüm Hizmet Sağlayıcı (“UÇHS”) sistemi ile UÇHS’ler bünyesindeki hakemler veya hakem heyetlerince çözüme kavuşturulacak olup, uyuşmazlıkların çözüm süreçlerine dair esaslı değişiklikler ve düzenlemeler yapılmıştır.
TRABİS’in açılmasına dair duyuruya bu bağlantıdan ulaşabilirsiniz.
