Yargıtay İçtihadı Birleştirme Büyük Genel Kurulu (“Büyük Genel Kurul”), üzerinde rehin cirosu olduğu yazılı olmamasına rağmen rehin amacıyla devredilen çekin bu amaçla devredildiğinin başka delillerle ispat edilip edilemeyeceği hususunda içtihatların birleştirilmesi talebini değerlendirdi. Değerlendirme sonucunda, içtihatların birleştirilmesine karar verilebilmesi için içtihat aykırılığına konu kararların devamlılık arz etmesi gerektiğinden içtihatların birleştirilmesine yer olmadığına dair karar verdi.
İçtihatların birleştirilmesi için başvuru, konu hakkında Yargıtay Hukuk Genel Kurulu, Yargıtay 11. Hukuk Dairesi, Yargıtay 12. Hukuk Dairesi ve kapatılan Yargıtay 19. Hukuk Daireleri arasında görüş aykırılığının olduğu iddiasına dayanmaktadır:
- Konuyla alakalı Yargıtay 11. Hukuk Dairesi, alacaklının çeki alacağının teminatı olarak aldığının kabulü hâlinde veya hamil alacaklı bankanın çek tevdi bordrosunda veya kayıtlarında çeki rehin amaçlı aldığının kayıtlı olması durumunda üzerinde rehin cirosu yazılı olmasa da çekin rehin cirosuyla devralındığının kabul edilebileceği görüşündedir.
- Yargıtay 12. Hukuk Dairesi ise bir çekin teminat olarak verildiğinin kabul edilmesi için çek üzerinde “teminat” ibaresinin yazılı olmasının zorunlu olmadığı, yazılsa bile sadece “teminat” şeklinde şerh düşülmesinin yeterli olmadığı, neyin teminatı olduğunun açıkça belirtilmesi ve teminat olarak verildiğinin ispatlanması gerektiğini söyleyerek rehin cirosu iddiasının ayrı bir sözleşme yahut alacaklının bu yönde kabulünün de yeterli görülebileceği görüşündedir.
- Son olarak kapatılan Yargıtay 19. Hukuk Dairesi ise çek üzerindeki ciro yazılarında rehin cirosuna dair bir kayıt olmadığı sürece çek haricinde sair belgeler ile çekin rehin cirosuyla devredilmiş olduğunun kanıtlanamayacağı görüşündedir.
Büyük Genel Kurul yaptığı incelemeler sonucunda, öncelikle içtihadı birleştirme kararı verilebilmesi için yalnızca birbiri ile çelişen kararlar bulunmasının yeterli olmayacağını, içtihadın birleştirilmesine konu Yargıtay Hukuk Dairelerinin kararlarının düzenli ve istikrarlı bir biçimde farklı olması gerektiğinin altını çizmiştir.
Sonuç olarak Büyük Genel Kurul; Yargıtay Hukuk Genel Kurulu, Yargıtay 11. Hukuk Dairesi, Yargıtay 12. Hukuk Dairesi ve kapatılan Yargıtay 19. Hukuk Daireleri arasında içtihat aykırılığına konu kararların devamlılık arz etmediği ve henüz istikrar kazanmadığını belirterek bu aşamada içtihadı birleştirme kararının verilmesine yer olmadığına karar vermiştir.
14 Aralık 2021 tarihli ve 31689 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan 22 Ekim 2021 tarihli ve 2012/2 sayılı kararın tam metnine bağlantıdan ulaşabilirsiniz.
